Huis van Nobelprijs winnaars

Feringa gebouw, Universiteit Groningen

Ten noorden van het Groningse stadscentrum ligt de Zernike Campus, vernoemd naar de eerste Nobelprijswinnaar die aan de Rijksuniversiteit Groningen verbonden was. Aan de oostrand van dit terrein is momenteel het Feringa Building in aanbouw, de nieuwe behuizing voor de faculteit Science and Engineering. Naamgever is scheikundige Ben Feringa, aan wie in 2016 dezelfde allerhoogste wetenschappelijke eer te beurt viel. Natuurlijk zijn we er bij EHA apetrots op dat we voor een Nobelprijswinnaar een nieuw laboratorium mochten ontwerpen. Maar het project is om meer redenen opmerkelijk.

Projectdetails
Naam Feringa Building
Opdrachtgever Rijksuniversiteit Groningen
Locatie Groningen
Status In aanbouw
Oplevering 2026

Credits

Architect Ector Hoogstad Architects
Aannemer Ballast Nedam
Adviseur labs Dr. Heinekamp
Constructeur ABT Wassenaar
Bouwkosten adviseur IGG
Ingenieurs DGMR
Installaties De Groot-Lammerink
Installatie adviseur Arcadis
Project management Rijksuniversiteit Groningen Vastgoed & Investeringsprojecten
Projectmanagement ontwerp Stevens van Dijck

Indrukwekkende grootte
Neem de getallen: ruim 64.000m2 vloeroppervlak voor een kleine 2500 gebruikers, voorzien van 3 kilometer aan labtafels, 2 cleanrooms, trillingsarme vloeren, een auditorium met meer dan 400 zitplaatsen, een restaurant, onderwijszalen, kantoren, en zo voort. Het Feringa Building wordt veruit het grootste gebouw van de Rijksuniversiteit Groningen.

Bij de uitreiking van zijn Nobelprijs gaf Professor Feringa een mooie beschrijving van zijn ideale universiteit: een speelveld voor de jeugd. Die bewoording sluit prachtig aan bij onze visie op kennislandschappen, waarin mensen elkaar inspireren en prikkelen, en op die manier samenwerken aan ontdekkingen en vooruitgang. Architectuur heeft de potentie om in die processen de rol van enabler en katalysator te spelen.

Transparant en verbindend
EHA vertaalde het enorme programma in een architectonisch ontwerp met een menselijke schaal, dat aansluiting zoekt bij de omringende campus. De oplossing was een zigzaggende gebouwstructuur met trapeziumvormige tussenruimtes. Eén daarvan is een uitgewerkt tot atrium; in de overige vier ontwierp Karres + Brands een reeks ‘verborgen tuinen’. De zigzagstructuur maakt grote continue vloervelden mogelijk, zorgt ervoor dat alle labs en kantoren uitkijken op aangenaam groen en kan makkelijk verder worden uitgebreid.

Het 240 meter lange gebouw krijgt aan de campuszijde een dubbelhoge passage met entrees, studieplekken, een restaurant en toegang tot alle trappen en liftkernen. Het wordt een prettige transparante ruimte met een warme sfeer en volop middagzon, waarin studenten en medewerkers van de zeven in het gebouw gehuisveste wetenschappelijke instituten elkaar in een ongedwongen setting kunnen ontmoeten. Felgele vergaderzalen vormen hierin ‘loges’, zowel naar de passage als de aansluitende campus.

Een atrium met extra's
Brede trappen leiden naar het atrium op de eerste verdieping, waar ruimte is voor evenementen en tentoonstellingen. Om het atrium heen liggen liggen onderwijs- en presentatiezalen die makkelijk bereikbaar zijn voor iedereen. Onder het atrium bevindt zich een groot auditorium dat kan worden gesplitst in twee afzonderlijke zalen. Vanuit de foyer rond de zaal kijk je in de zogeheten ‘research cluster’, het gebied met de meest specifieke onderzoeksfaciliteiten zoals cleanrooms en trillingsarme vloeren.

De hogere verdiepingen van het gebouw bevatten flexibele vloervelden voor laboratoria en kantoren. Vanwege de temperatuurstabiliteit zijn de labs steeds aan de noordgevels zijn gesitueerd. De bovenste laag van het gebouw bestaat uit een reusachtige installatieruimte waarvan het dak wordt gebruikt voor energieopwekking.

Aardbevingbestendig
Een researchgebouw is in technische zin altijd complex, maar bouwen in Groningen komt met nog een extra uitdaging. Het ontwerp is daarom volledig aardbeving-proof gemaakt. De constructie is in staat om een grote mate van beweging te absorberen, en ook de bouwtechnische detailleringen bieden daartoe voldoende speling: de gevelbekleding van aluminium ‘wybertjes’, die het gebouw als een slangenhuid omhult, draagt hier ook aan bij.

Het Feringa Building wordt gefaseerd gebouwd; na fase een vindt eerst een verhuizing plaats. Vervolgens wordt het oude faculteitsgebouw gedeeltelijk gesloopt om plaats te maken voor de tweede fase. Het gaat dus nog even duren, maar de Rijksuniversiteit Groningen heeft beslist iets om naar uit te kijken!