Campus architectuur in optima forma

Fontys R10, Eindhoven

Fontys Hogeschool werkt aan de herontwikkeling van haar campus in het hart van Eindhoven. De omheinde enclave met anonieme gebouwen wordt een in de stad geïntegreerd kennislandschap; een uitnodigende en inspirerende plek waar studenten, docenten en lokale bedrijven samenwerken aan kennisdeling en -ontwikkeling. Om deze transformatie een krachtige impuls te geven heeft EHA samen met Fontys het nieuwe R10-gebouw ontworpen als hedendaags toonbeeld van effectieve en aantrekkelijke campusarchitectuur: connectief, flexibel en duurzaam.

Projectdetails

Locatie Campus Rachelsmolen, Eindhoven
Opdrachtgever Fontys University
Status Opgeleverd
Programma Faculteit Information & Communication Technology

Prijzen & Nominaties Winnaar Schoolgebouw van het Jaar Architectenweb Awards 2021

Credits

Architect Ector Hoogstad Architecten
Contractor Huybregts Relou
Building costs consultant Kamphuis Schaufeli
HVAC & building physics consultancy Deerns Raadgevende ingenieurs
MEP Engineer Deerns raadgevende ingenieurs
Structural Engineer IMd raadgevende ingenieurs

Fotografie Petra Appelhof
Video 3Mp online video

Onderwijs in ontwikkeling
De dynamiek van hedendaags onderwijs maakt het onmogelijk om te voorspellen hoe gebouwen in de toekomst precies zullen worden gebruikt. Daarom moest R10 zo flexibel mogelijk worden. We vonden daarvoor inspiratie in succesvolle hedendaagse voorbeelden van hergebruik van industriële architectuur, zoals de Van Nellefabriek. Zulke transformaties ontlenen hun kracht vrijwel altijd aan royale ruimtelijkheid en stoer materiaalgebruik.

Kern van het ontwerp voor R10 is een robuust casco, bestaande uit drie parallelle beuken van 11m diep, met een grote standaard verdiepingshoogte van 4,5m. De verdiepingen zijn volledig vrij indeelbaar en adaptief, wat ze heel geschikt maakt voor snel veranderend onderwijs. Kleinere ruimtes voor groepswerk kunnen moeiteloos worden afgewisseld met of veranderd in grote open studielandschappen, en andersom. In co-design met de eerste bewoners – Fontys ICT, Fontys Pulsed en de opleiding fysiotherapie van Fontys Paramedische Hogeschool – zijn al direct heel verschillende oplossingen uitgewerkt.

Diagonale boulevard
De entree bevindt zich onder een ‘omarmende’ overstek en biedt direct toegang tot het hart van het gebouw. Als ruimtelijke tegenhanger loopt het gebouw aan de westzijde terrasvormig op. Daardoor bereikt de middagzon een zo groot mogelijk deel van de campus en krijgt elke verdieping zijn eigen groene verbinding met de centrale buitenruimte.

Binnen zijn vanaf de entree alle verdiepingen met elkaar verbonden door een ‘diagonale boulevard’. Op een reeks onderling verbonden terrassen zijn faciliteiten als infobalies voor studenten, presentatie- en vergaderruimten gesitueerd. Dat maakt de gebruikers van de verschillende verdiepingen en afdelingen zichtbaar voor elkaar. Brede trappen verleiden tot bewegen en ontmoeten. Volledig transparante gevels zorgen voor een sterke visuele verbinding tussen de diagonale boulevard en het groene hart van de campus.

Dit gebouw biedt niet alleen alles waar wij als opdrachtgever om hebben gevraagd, maar het betekent in de praktijk heel veel meer voor de gebruikers. En het is ook nog eens ontzettend duurzaam!

Elphi Nelissen, lid college van bestuur Fontys

Soberheid als uitgangspunt
EHA ontwierp ook het interieur, inclusief vaste en losse inrichting, beplanting en bewegwijzering. Het interieurontwerp heeft soberheid als uitgangspunt en is opzettelijk ‘onaf’ gelaten. Daarmee prikkelen we de creativiteit van de gebruikers en moedigen we ze aan om hun omgeving verder aan te vullen, te laten evolueren en naar eigen smaak te personaliseren. In het interieurontwerp was circulariteit richtinggevend; veel meubilair is hergebruikt en voor nieuwe afwerkingen zijn circulaire en natuurlijke materialen gekozen.

Duurzaamheid en circulariteit staan centraal in het ontwerp. Het materiaalgebruik is circulair waar mogelijk. Zo zijn de gevels zijn opgebouwd uit duurzaam gematerialiseerde SIPS-sandwichpanelen, afgewerkt met thermisch verduurzaamd vurenhout. Daarnaast is de energiebehoefte 40% lager dan de wettelijke BENG-norm, mede dankzij hoogwaardig isolerende gevels en daken. Installatietechnische toepassingen als WKO, warmtepompen (het gebouw heeft geen gasaansluiting) en zonnepanelen maximaliseren het percentage herbruikbare energie.

Aanpassing aan het klimaat
Het ‘slimme blauwgroene dak’ heeft een computergestuurd systeem dat regenwater naar gelang de omstandigheden afvoert of vasthoudt. Deze klimaat adaptieve regenwaterbuffering is belangrijk voor de waterhuishouding van het terrein en zorgt voor extra koeling. Interessante extra bijkomstigheid is dat daarmee ook het rendement van de zonnepanelen op het dak wordt geoptimaliseerd.

EHA toont zijn vakmanschap met een duidelijke visie op het functioneren van het gebouw en de consequente keuzes die het op basis van die visie heeft gemaakt.

Juryrapport Architectenweb Award 2021